فاز دوم تولید حلال ها

فاز 2 واحد حلال سازی شرکت پترومادکیمیا، جهت تولید حلال های استری طراحی گردیده است. بنابراین محصولات حلالی شرکت استرها می باشد.

متیل استات	تبخیر سریع تر برای رنگ و سایر محصولات شیمیایی
ایزوبوتیل استات	تبخیر متوسط حلال قوی برای تینر و رنگ و سایر محصولات شیمیایی
بوتیل استات	تبخیر متوسط حلال قوی برای تینر و رنگ و سایر محصولات شیمیایی
اتیل استات	بیشتر در صنعت چاپ مصرف می شود و سایر محصولات شیمیایی
بوتیل گلایکول استات	تبخیر طولانی به عنوان ریتاردر در تینر و رنگ و سایر محصولات شیمیایی

استرها در بیشتر رنگ ها بعنوان حلال قوی و اصلی هستند بنابراین در رنگهای مختلف، فوری، پلی اورتانی، اپوکسی ها، آکریلیک ها و .... استفاده می شوند. محصولات تولیدی پترومادکیمیا در حد صنعتی با خلوص بالای 98% می باشند فلذا برای مصارف صنعتی از جمله رنگ سازی، تینرسازی، چرم سازی، چرم مصنوعی، چاپ و غیره کاربرد دارند.

استرها بویی میوه ای دارند، آتش زا هستند و قدرت حل نمودن اغلب رزین ها را دارند، مایعاتی شفاف و بی رنگ با سرعت تبخیر متفاوت می باشند. متیل استات که سریع تبخیر است در بعضی جاها به عنوان استون هم مطرح می شود. این حلال در دو رنج خلوص 85% و 99% قابل تولید است ولی چون در داخل ایران معمولاً برای رنگ و تینر استفاده می شود خلوص 85% آن که ارزان تر است فروش دارد. برای صادرات محصول 99% نیاز است.

متیل استات:

متیل استات یک استر کربوکسیلیک با فرمول شیمیایی  می باشد که از ترکیب اسید استیک با متانول در حضور اسید قوی مانند اسید سولفوریک و طی واکنش استری شدن، بدست می ­آید. این استر در میوه­ هایی مانند سیب، موز و انگور یافت می­شود. این استر دارای نام های دیگری مانند استیک اسید متیل استر و یا متیل اتانوات می­ باشد، که مایعی شفاف، بی­رنگ و آتش زا بوده و ترکیب خالص آن (  99%) دارای وزن مولکولی 74 گرم بر مول، وزن مخصوص 932/0 گرم بر سانتی متر مکعب و دمای جوش  60 می­ باشد.

کاربردها:

متیل­ استات دارای قدرت حلالیت مناسبی برای ترکیبات نیتروسلولز، استات­ سلولز، استرهای سلولزیک، استات ­پلی­ وینیل، انواع رزین­ها شامل آکرلیک، اپوکسی، یورتان، پلی استر، ترکیبات فنل­ دار و همچنین طیف وسیعی از روغن­ ها و چربی­ ها می­ باشد. متیل­ استات به دلیل اینکه حلال سریع تبخیر می­باشد در ساخت رنگ سریع تبخیر، برخی اسپرهای رنگ، چسب­ها و رنگ مبلمان بکار می­رود. به عنوان مثال می­توان گفت اکثر رنگ­های مبلمان لاک­های پایه آکرلیک یا نیترو سلولز می­باشند که دارای حلال­های سریع و دیر تبخیر می­باشند، با استفاده از فرمول مناسب حلال می­توان در کنار داشتن حلال دیر تبخیر با بکارگیری متیل­ استات، سرعت خشک شدن مناسب را تنظیم نمود. البته به این نکته باید اشاره نمود که متیل استات کاربردی در این طیف صنایع خالص نبوده و اکثرا از خلوص 88-80% استفاده می­شود که 12-19% آن متانول می­باشد و فرمول دهنده باید این نکته در در نظر داشته باشد.

این استر به عنوان رقیق­ کننده لاک­ها و همچنین در صنعت رنگرزی و عطر بکار می­رود. متیل­ استات با خلوص بالا در سنتز برخی ترکیبات واسطه دارویی کاربرد وسیعی دارد.

با توجه به خلوص بالای این ترکیب، متیل­ استات در طیف وسیعی از صنایع بکار می­رود که از آن جمله می­توان به موارد زیر اشاره نمود:

>عامل حباب­ ساز برای واسطه­ های تولید اسفنج

> تولید برخی سموم و کودهای کشاورزی

> تمیزکننده سیستم سوخت اتومبیل و به عنوان مکمل سوخت

>محلول الکترولیت برخی باطری­ها

>حلال برخی واکنش­های پلیمراسیون

> پاک کننده قطعات الکترونیکی

ساختار مولکولی متیل استات:

متیل استات در دسته حلال­های استری دسته بندی می­شود، که در حالت عادی خنثی بوده و همانطور که اشاره شد از ترکیب یک مولکول اسید استیک و یک مولکول متانول بدست می­ آید. این استر در تمامی حلال­های مشابه مانند الکل­ها، کتون­ها و در همه استرها حل میگردد ولی در آب به میزان 25% قابل امتزاج است. این ترکیب به شدت با ترکیبات اکسید کننده مانند اسید های قوی واکنش میدهد، بنابراین ظرف حاوی این حلال باید به دور از رطوبت و اسیدها و بازها نگهداری شود.ساختار مولکولی متیل استات به شکل زیر است.

 

                  

طول عمر مفید متیل­استات بسته­ بندی شده در حدود یک سال می­باشد، البته باید ذکر نمود که این یک سال در شرایط اعلام شده کارخانه تولید کننده می­باشد، در صورت تغییرات در شرایط نگهداری، باید مخازن ذخیره بازرسی دوره­ای شوند.

نکات ایمنی که در هنگام کار کردن با متیل استات باید رعایت کنیم چه مواردی هستند؟

متیل استات حلالی بسیار فرار و آتش گیر بوده که باعث سوزش در چشم و مجاری تنفسی می گردد. استنشاق بخارات این استر، باعث سرگیجه و سردرد می­شود. ورود بیش از اندازه مجاز متیل استات به بدن، باعث صدمه به سیستم مرکزی کنترل اعصاب می­گردد.

در صورت تماس با چشم، با آب زیاد بافشار کم داخل چشم را بشویید، مصدوم را مجبور به پلک زدن نمایید، در صورتیکه سوزش چشم ادامه داشت سریعا به مرکز درمانی مراجعه نمایید. و در صورت ورود به بدن، در سریعترین زمان مصدوم را باید به هوای آزاد رساند، لباس­ها را شل کرده و در صورتیکه مصدوم به سختی نفس می­کشد از تنفس دهان به دهان برای کمک به تنفس استفاده نمایید، همچنین اگر مصدوم حالت تهوع داشت، از قی کردن او جلوگیری ننمایید. توصیه می­شود هنگام کار با مخزن­های ذخیره متیل استات، حتما لباس مناسب پوشیده شود تا از بروز مشکلات آتی جلوگیری شود.

شرایط نگهداری متیل استات :

همانطور که گفته شده، متیل استات یک حلال فرار و بسیار آتش گیر بوده که بخارات آن در هوا به راحتی آتش می­گیرند. بخار متیل استات سنگین­ تر از هوا بوده و مسافت زیادی تا رسیدن به منبع آتش می­توانند طی کنند. این ترکیب دارای دمای فلش ℃10-( کمترین دمایی که مایع در آن دما مشتعل می­شود) بوده و بنابراین توصیه می­شود، مخازن ذخیره این حلال به دور از منابع حرارت، نور مستقیم خورشید و در محیط باز و یا محیط بسته که تهویه مناسب دارد نگهداری شود. از ورود صدمات فیزیکی به مخازن حاوی این حلال باید جلوگیری گردد و همچنین در کنار این مخازن باید تجهیزات اطفاء حریق نیز تعبیه گردد.متیل استات همانطور که گفته شده یک حلال سریع تبخیر می­باشد بنابراین باید بشکه­ ها یا مخازن حاوی این حلال در هوای گرم با استفاده از اسپری آب سرد نگه داشته شوند، باز کردن در بشکه ها نیز نباید به یکباره باشد، ابتدا باید در آن را شل نموده تا بخار آن خارج شود سپس بطور کامل بازگردد، در غیر اینصورت، با خروج یکباره بخار آن احتمال آتش ­سوزی می­رود.

درصورت پخش یا نشت روی زمین به مقدار اندک، باید کارکنان لباس مناسب پوشیده و منابع حرارتی را از محل وقوع حادثه دور نمایند، و در سریع ترین زمان محل را ازحلال پاک نمایند که برای جذب میتوان از خاک استفاده نمود.

پخش یا نشت عمده این حلال به ندرت اتفاق می ­افتد ولی محتمل بوده و باید در محل نگهداری آن تمهیداتی اندیشیده شود، در صورت بروز چنین حادثه­ای ابتدا باید منبع نشت را مسدود نموده در کوتاهترین زمان، این حلال را از زمین یا محیطی که در آن پخش گردیده است، جمع ­آوری نمود. در مراحل بعدی حلال جمع­ آوری شده می­تواند دوباره احیا گردد ولی دفع آن نیازمند رعایت نکات زیست محیطی می­باشد. تجهیزات آتش­نشانی همزمان باید در محل مستقر شوند و نفرات منابع ایجاد آتش را از محل حادثه دور نمایند.

در صورت بروز آتش ­سوزی از ورود بی­ دلیل به محوطه آتش جلوگیری شود، بخارات داغ آن به خاطر اینکه سنگین تر از هوا می­ باشند، مسافت طولانی می­توانند طی نمایند و با مخلوطی از هوا به هر نقطه که برسند احتمال آتش­ گیری دارند که حتی با تخلیه بار الکتریکی مشتعل می­شوند. که باید این مورد پیش بینی و پیشگیری شود، استفاده از جریان آب مستقیم شاید باعث پخش شدن آتش شود. استفاده از کف و پودر، گاز دی­اکسید کربن موارد مناسبی در مواقع حریق این حلال می­ باشند.

 برچسب NFPA متیل­استات به صورت زیر می­باشد:

  اتیل استات :

اتیل استات یک استر آلی با فرمول شیمیایی می­باشد که از واکنش الکل اتانول با اسید استیک در حضور یک اسید قوی مانند اسید سولفوریک به عنوان کاتالیزور بدست می­ آید. وزن مولکولی این استر در حدود 88 گرم بر مول، وزن مخصوص 902/0 گرم بر سانتی متر مکعب و دمای جوش آن 77 می­باشد. نام دیگر این حلال اتیل اتانوات می­باشد که مایعی بی رنگ و شفاف بوده و دارای بوی نسبتا قابل تحمل می­باشد. این استر در برخی حبوبات و سبزیجات از جمله تربچه یافت می­شود، به همین علت در ساخت برخی اسانس­های مصنوعی نیز بکار می­رود.

کاربردها:

اتیل استات در انواع فرمولاسیون پوشش­هایی مانند اپوکسی،  ،یورتان ،سلولزیک، آکریلیکووینیل­ ها استفاده می شود. کاربرد برای این پوششها شامل مبلمان و وسایل چوبی، تجهیزات کشاورزی، استخراج محصولات معدنی، تعمیر و نگهداری تجهیزات و سازه ­های دریایی است. این ماده به عنوان یک حلال استخراج کننده در تولید برخی داروها و مواد غذایی و به عنوان حامل برای تولید علف کش استفاده می شود. حدود 20% اتیل استات تولیدی جهان در پوششهای پایه حلالی برای مصرف دکوراسیون داخل و نمای خارج خانه مورد استفاده قرار می­گیرد.

اتیل استات، حلال برخی جوهرها می­باشد که نقش آن حل کردن رزین، کنترل ویسکوزیته و بهینه کردن سرعت خشک شدن آن می­باشد.به علت تبخیر سریع و بوی میوه­ای که دارد در ترکیب برخی عطرها نیز استفاده می­شود، سریع تبخیر بودن آن باعث می­شود بعد از مدت کوتاهی بوی عطر روی پوست بماند و همانطور که گفته شد در صنایع غذایی بخصوص کافئین زدایی از چای، قهوه و توتون بکار می رود، به علت خورندگی کم آن در تمیز کردن بوردهای الکترونیکی نیز استفاده می­گردد. همچنین این حلال در ساخت برخی چسب­ها نیز بکار می­رود، همان­گونه که در صعنت چرم مصنوعی نیز به صورت فله بکار برده می­شود.

انتظار می رود که تقاضای جهانی به دلیل رشد روزافزون بکار گیری در پوشش­های سطوح و جایگزینی برای حلالهای محدود (ازلحاظ تولید و محیط زیستی)، به 3-4٪ درسال افزایش یابد. پیش بینی می­شود آسیای  جنوب شرقی و چین مهمترین مناطق جهان برای تولید و مصرف اتیل استات باشند که با این روند رو به رشد آنها، مقدار تولید آنها به سرعت 6% در سال خواهد رسید.

از کاربردهای آزمایشگاهی آن می­توان به استفاده از اتیل استات خالص برای ستون کروماتوگرافی و استخراج اشاره نمود. در حشره شناسی، یک ترکیب خفه کننده قوی محسوب می­شود که برای جمع­ آوری و مطالعه حشرات بکار می­رود، بدین ترتیب که بخار آن، در آن واحد حشره را بدون ایجاد صدمه به بافت آن خفه می­ نماید، در طول زمان نیز لاشه حشره بدون تخریب خواهد ماند که بدین ترتیب گزینه مناسبی برای جمع آوری کلکسیون می­باشد.

 

خواص مولکولی اتیل استات:

اتیل استات طی یک واکنش برگشت­ پذیر با ترکیب یک مولکول اتانول و اسید استیک و در حضور کاتالیزور (اسید سولفوریک) تولید می­شود، بنابراین در شرایط مشابه می­توان مولکول اتیل استات را به دو مولکول اسید استیک و اتانول تجزیه کرد.

البته روش­های دیگری نیز برای تولید این استر وجود دارد که در اکثر موارد در مقایسه با واکنش استرفیکاسیون ذکر شده، مقرون به صرفه نمی ­باشند. شایان ذکر است که اتیل استات در حضور بازها واکنش می­دهد، به عنوان مثال در حضور هیدرواکسید سدیم، تولید استات سدیم می ­نماید که این واکنش برگشت­ پذیر نمی­ باشد. این حلال در ساختار خود دارای اتم­های اکسیژن، کربن و هیدروژن بوده و به شدت اشتعال پذیر می­باشد.

در اکثر حلال­های آلی از جمله استرها، کتون­ها، الکل­ها و گلایکول­ ها به خوبی حل می­گردد، حلالیت آن در آب نسبتاً پایین است( 8 گرم در 100 آب). ساختار مولکولی اتیل استات به شکل زیر است:

                                                    

عمر مفید اتیل استات بعد از بسته بندی یک سال می­باشد که البته باید گفت این بازه برای شرایط پیشنهادی تعریف شده است، چنانکه مدت نگهداری بیشتر از این بازه شد و یا در شرایط نگهداری پیشنهادی مشکلی پیش آمده باید بصورت دوره­ای این محصول را کنترل نمود تا از خلوص ان اطمینان حاصل شود.

نکات ایمنی که در هنگام کار کردن با متیل استات باید رعایت کنیم چه مواردی هستند؟

تماس کوتاه مدت با اتیل استات باعث سوزش چشم، پوست و مجاری تنفسی می گردد و استنشاق بیش از حد و یا وارد شدن آن به سیستم گوارشی باعث مسمومیت، سوزش مجاری، سرگیجگه و بی­هوشی می گردد. در صورت تماس با چشم باید با آب فراوان و به مدت 15 دقیقه آنرا شست و در صورت وارد شدن به بدن، مصدوم را به هوای آزاد رسانید، لباس­های مصدوم را شل نموده سیستم تنفسی را کنترل کرده و در صورت نیاز تنفس مصنوعی انجام داد و یا از کپسول اکسیژن استفاده نمود و بعد از کمک­های اولیه سریعا به اولین مرکز درمانی مراجعه نمود. همچنین باید افزود که تماس با این حلال در دراز مدت نیز باعث بروز برخی بیماری ­های پوستی و ریوی می شود و باید کارکنان این بخش به طور مرتب تست پزشکی انجام دهند.

شرایط نگهداری اتیل استات :

همانطور که گفته شد، اتیل استات حلالی سریع تبخیر و آتش گیر می­باشد، دمای فلش آن℃4/4-( کمترین دمایی که مایع در آن دما مشتعل می­شود) بوده و بنابراین توصیه می­شود، مخازن ذخیره این حلال به دور از منابع حرارت، نور مستقیم خورشید و در محیط باز و یا محیط بسته که تهویه مناسب دارد نگهداری شود.تخلیه بار الکترواستاتیک باعث آتش گرفتن این ترکیب می­شود که باید تمهیدات لازم برای جلوگیری از این امر انجام گیرد. در صورت پخش یا نشت روی زمین به مقدار اندک، باید کارکنان در سریعترین زمان محل را از حلال پاک نمایند، با آب محل را شستشو دهند و در صورتیکه مقدار این نشت زیاد بود، باید ابتدا منابع حراراتی و تجهیزاتی که ایجاد جرقه می­ نمایند از محل حادثه دور نمود، کارکنان لباس مناسب پوشیده وتجهیزات آتش نشانی را آماده نمایند، زمین را با خاک یا موادی که آتش نمی­گیرند پرکنند.

در صورت بروز آتش سوزی کوچک از پودر خشک استفاده گردد و در صورت آتش سوزی بزرگ از کف الکل، اسپری آب یا گاز استفاده شود. از ورود صدمات فیزیکی به مخازن حاوی این حلال باید جلوگیری کرد و همچنین در کنار این مخازن باید تجهیزات اطفاءحریق و دوش آب برای استفاده هنگام صدمه دیدن کارکنان نیز تعبیه گردد.

برچسب  NFPAاتیل­ استات به صورت زیر می­باشد:

       

بوتیل استات و ایزوبوتیل استات:

 ساختاری شبیه به هم دارند و تفاوت آنها در شکل قرارگیری اتم های آنها درکنارهم است بنابراین خواص آنها تقریباً مشابه است و به جای هم قابل استفاده می باشند. معمولاً به علت شناخت بیشتر مشتری بر روی بوتیل استات مصرف این جنس بیشتر است و خواهان بیشتری دارد. از آنجائیکه الکل ایزوبوتانول در ایران قیمت پایین تری نسبت به نرمال بوتانول دارد ، حلال ایزوبوتیل استات ارزان تر از بوتیل استات است. این حلال ها سرعت تبخیر متوسطی دارند حلال قوی می باشند بنابراین در اغلب تینرها مصرف می شوند.

ایزوبوتیل استات:

یک ترکیب شیمیایی آلی با فرمول می­باشد که از واکنش الکل ایزوبوتانول با اسید استیک در حضور یک اسید قوی مانند اسید سولفوریک به عنوان کاتالیزور بدست می­آید. وزن مولکولی این استر در حدود 116 گرم بر مول، وزن مخصوص 875/0 گرم بر سانتی متر مکعب و دمای جوش آن 118 می­باشد. نام دیگر این حلال 2-متیل­پروپیل­ اتانوات می­باشد که مایعی بی رنگ و شفاف بوده و همانند سایر استرها دارای بوی گیاهی و یا اصطلاحاً میوه­ای است و بطور طبیعی در برخی میوه­جات مانند گلابی و تمشک یافت می­شود، دارای سرعت تبخیر متوسطی می­باشد، بوی آن زننده نبوده و به علت اینکه دارای خواصی مشابه خواص نرمال­بوتیل­ استات و متیل­ایزوبوتیل­ کتون است، می­تواند در فرمولاسیون ترکیب شیمیایی بجای آنها مورد استفاده قرار گیرد.

کاربردها:

ایزو بوتیل استات خواص حلالی بسیار مناسبی برای رزین­ها، برخی پلیمرها، هیدروکربن­های آلیفاتیک دارد عمدتاً در صنعت رنگ برای ساخت تینر و وارنیش­های چوب و چسب بکار می­رود. همانطور که گفته شد، از لحاظ اقتصادی جایگزین مناسبی برای متیل­ایزوبوتیل­استات (MIBK)، نرمال بوتیل­استات، تولوئن در بسیاری از فرمولاسیون­ها می­باشد، اگر نیاز به تبخیر سریع حلال باشد بجای آن از نرمال بوتیل استات استفاده می­گردد. خواص بسیار مناسب حلالی آن باعث نفوذ مناسب حلال در فیلم پوشش­ها می­شود و همچنین کمک شایانی به کاهش ویسکوزیته آنها می­کند، به علت سرعت تبخیر و خواص حلالی مناسب، در پوشش­های با جامد درصد بالا و همچنین برخی جوهرهای چاپ بکار می­رود. به علت خواص الکترواستاتیکی که دارد، مزیت­هایی در فرمولاسیون اسپری­های الکترواستاتیک با پوشش بالا داشته و مشکلاتی که سایر حلال­ها در این نوع پوشش­ها دارند را ایجاد نمی­کند، در ساختار برخی چسب­ها نیز از این استر استفاده می­گردد، در برخی صنایع به عنوان عامل استخراج­کننده مورد استفاده قرار می­گیرد و  همچنین می­توان گفت در ساختار برخی لوازم آرایشی بهداشتی نیز بکار می­رود.

ساختار مولکولی ایزو بوتیل استات :

ایزو بوتیل استات همانند سایر ترکیبات استری طی یک واکنش برگشت­پذیر با ترکیب یک مولکول ایزوبوتانول و اسید استیک تولید می­شود، ایزوبوتیل استات دارای سه ایزومر ساختاری نرمال­ بوتیل استات، ترت­بوتیل­ استات و سک­بوتیل استات است. این حلال در ساختار خود دارای اتم­های اکسیژن، کربن و هیدروژن بوده و به شدت اشتعال پذیر می­باشد. در اکثر حلال­های آلی از جمله استرها و کتون­ها به خوبی حل می­گردد در حالیکه  حلالیت آن در آب خیلی پایین است( 6/0 گرم در 100 آب).

 ساختار مولکول ایزو بوتیل استات به شکل زیر است:

            

ایزوبوتیل­ استات به دلیل واکنش ­پذیری بالا نباید در کنار ترکیبات اکسیدکننده قوی مانند پرکلرات، پراکسیدها، پرمنگنات­ها، کلرات­ها، نیترات­ها، کلرین، برومین و فلورین و همچنین اسیدهای قوی مانند اسیدهیدروکلریک، سولفوریک و نیتریک و همچنین درکنار بازهای قوی مانند هیدروکسید سدیم و هیدورکسید پتاسیم و ترکیبات آتش­ زای دیگر جاسازی نمود.

 

نکات ایمنی که در هنگام کار کردن با ایزوبوتیل استات باید رعایت کنیم چه مواردی هستند ؟

ایزوبوتیل­ استات، بسته به مقدار تماس با بدن یا چشم باعث ایحاد سوزش می­گردد، در برخی موارد باعث قرمزی شدن پوست می­شود، در صورتیکه به مدت زیادی با بدن تماس داشته باشد، در لایه پوست جذب شده و غلظت آن  در بدن شاید به مقدار خطرناک برسد، ولی در موارد بسیار اندکی منجر به ایحاد واکنش­های حساسیت بدن می­شود.

در دمای معمولی، بخارات آن به علت اینکه در این دما سریع تبخیر نمی­شود، به ندرت وارد سیستم تنفسی می­گردد در صورت تماس با بدن سریعا با محلول امولسیونی مناسب و در صورت عدم دسترسی به آن با صابون سریعا شستشو داده شود، لباس آغشته را در آورده و در محل مناسب قرار دهید. استنشاق بیش از حد باعث سرگیجگی، حالت تهوع می­شود، همانطور که گفته شد، در صورت تماس با چشم، باعث سوزش و قرمزی آن می­گردد که باید با آب فراوان آنرا شست و در صورت وارد شدن به بدن، مصدوم را به هوای آزاد رسانید، سیستم تنفسی را کنترل کرده و در صورت نیاز تنفس مصنوعی انجام داد و بعد از کمک­های اولیه سریعا به اولین مرکز درمانی مراجعه نمود.

ایزوبوتیل استات ترکیبی زیست تجزیه پذیر بوده که هنگام نفوذ در خاک با گذشت زمان تجزیه می­شود، ولی شاید به پوشش گیاهی خاک آسیب برساند، درصورت ورود به اکوسیستم آبی باعث مرگ یا واردآمدن آسیب به جانداران آبزی می شود.

 

شرایط نگهداری ایزو بوتیل استات:

همانطور که گفته شد، ایزوبوتیل استات حلالی آتش گیر می­باشد، دمای فلش آن℃22( کمترین دمایی که مایع در آن دما مشتعل می­شود) بوده و بنابراین توصیه می­شود، مخازن ذخیره این حلال به دور از منابع حرارت، نور مستقیم خورشید و در محیط باز و یا محیط بسته که تهویه مناسب دارد نگهداری شود در صورت بروز آتش، از پودر یا کف ضد الکل و کپسول دی اکسید کربن استفاده گردد. از ورود صدمات فیزیکی به مخازن حاوی این حلال باید جلوگیری کرد وهمچنین در کنار این مخازن باید تجهیزات اطفاء حریق نیز تعبیه گردد..

درصورت پخش یا نشت روی زمین به مقدار اندک، باید کارکنان لباس مناسب پوشیده و منابع حرارتی را از محل وقوع حادثه دور نمایند، و در سریع ترین زمان محل را از حلال پاک نمایند، که برای جذب میتوان از خاک استفاده نمود، بخاطر اینکه ایزو بوتیل استات روی آب شناور می­ماند، اگر در محیط آبی نفوذ کرد احتمالا با حرکت روی آن به منبع آتش برسد و ایجاد شعله نماید، که باید از بروز چنین حوادثی جلوگیری کرد.

پخش یا نشت عمده این حلال به ندرت اتفاق می­افتد ولی محتمل بوده و باید در محل نگهداری آن تمهیداتی اندیشیده شود، در صورت بروز چنین حادثه­ای ابتدا باید منبع نشت را مسدود نموده، در کوتاهترین زمان، این حلال را از زمین یا محیطی که در آن پخش گردیده است، جمع­آوری نمود، در مراحل بعدی حلال جمع­ آوری شده می­تواند دوباره احیا گردد ولی دفع آن نیازمند رعایت نکات زیست محیطی می­باشد، تجهیزات آتش­نشانی همزمان باید در محل مستقر شوند و نفرات منابع ایجاد آتش را از محل حادثه دور نمایند.

 

در صورت بروز آتش­ سوزی از ورود بی­ دلیل به محوطه آتش جلوگیری شود، بخارات داغ آن به خاطر اینکه سنگین تر از هوا می­باشند، مسافت طولانی می­توانند طی نمایند و با مخلوطی از هوا به هر نقطه که برسند احتمال آتش­ گیری دارند که حتی با تخلیه بار الکتریکی مشتعل می­شوند.که باید این مورد پیش بینی و پیشگیری شود، استفاده از جریان آب مستقیم شاید باعث پخش شدن آتش شود. استفاده از کف و پودر موارد مناسبی در مواقع حریق این حلال می­باشند.

برچسب   NFPAایزوبوتیل استات به صورت زیر می­باشد:

  بوتیل گلایکول استات :

 ساختار شیمیایی خاصی دارد که باعث شده است بسیار دیر تبخیر بوده و حالت روغنی داشته باشد بنابراین مقدار کمی از آن در ساختار تینرها استفاده می شود ولی این مقدار کم نیز باعث می شود که در حین پوشش حلال از روی سطح رنگ به عنوان آخرین حلال از سطح تبخیر شود و چون حلال قوی می باشد باعث می شود سطح رنگ یکنواخت تر و براق تر گردد.

بوتیل­ گلایکول­ استات متعلق به گروهی از استرها می­باشد که از واکنش الکل بوتیل­ گلایکول با اسید استیک در حضور یک اسید قوی مانند اسید سولفوریک به عنوان کاتالیزور بدست می­آید. فرمول شیمیایی آن  می­باشد وزن ملوکلی این استر در حدود 160 گرم بر مول، وزن مخصوص 94/0 گرم بر سانتی متر مکعب و دمای جوش آن 192 می­باشد. نام­های دیگر این حلال 2-بوتواکسی­اتیل استات، اتیلن­ گلایکول­ بوتیل­ اتر  و 2-بوتواکسی ­اتانول استات می­باشند که مایعی بی رنگ و شفاف بوده و بوی نسبتا ملایمی دارد، بوتیل­ گلایکول­ استات با داشتن خواص حلالی بسیار مناسب و همچنین دیر تبخیر بودن برای رزین­های نیترو سلولز، سیستم­های رنگی ترکیبی، رنگ­های اپوکسی کاربرد بسیاری دارد. همچنین در ساخت پلی­ ونیل­ استات بسیار بکار می­رود. وجود آن باعث ایجاد مقاومت برای هیدروکربن­های آلیفاتیک، آروماتیک می­شود و در نتیجه خواص کاربردی آنها را افزایش می­دهد.

کاربردها:

بوتیل ­گلایکو ل­استات با داشتن خواص حلالی بسیار مناسب و همچنین دیر تبخیر بودن برای رزین­های نیترو سلولز، سیستم­های رنگی ترکیبی، رنگ­های اپوکسی کاربرد بسیاری دارد. همچنین در ساخت پلی­ونیل ­استات بسیار بکار می­رود. وجود آن باعث ایجاد مقاومت برای هیدروکربن­های آلفاتیک، آروماتیک می­شود و در نتیجه خواص کاربردی آنها را افزایش می­دهد.

کاربرد اصلی بوتیل­ گلایکول استات در ساخت حلال رنگ  یا اصطلاحاً تینر می­باشد که باعث افزایش براقیت آن می­شود، همچنین وجود آن باعث افزایش قابلیت کاربرد رنگ با قلم­مو و بخصوص رنگ­ها و لاک­های پایه نیروسلولزی، سلولزی می­گردد. همچنین در ساختار­های یورتان نیز باعث بهم­ آمیختن مناسب اجزا می­گردد.

در ساخت برخی جوهرها نیز از این استر مورد استفاده قرار می­گیرد وعلت عمده آن دیر تبخیر بودن آن می­باشد.

ساختار مولکولی بوتیل­ گلایکول­ استات :

بوتیل­ گلایکول­ استات همانند سایر ترکیبات استری طی یک واکنش برگشت­پذیر با ترکیب یک مولکول بوتیل­ گلایکول الکل و اسید استیک تولید می­شود، این حلال در ساختار خود دارای اتم­های اکسیژن، کربن و هیدروژن بوده و به شدت اشتعال پذیر می­باشد. در اکثر حلال­های آلی از جمله استرها و کتون­ها، آلدهیدها و گلایکول ­ها به خوبی حل می­گردد در حالیکه حلالیت آن در آب خیلی پایین است( 5/1 گرم در 100 آب). ساختاری ملوکل بوتیل­ گلایکول­ استات به شکل زیر است:

         

بوتیل­ گلایکول­ استات بخاطر اینکه هم دارای گروه استری و هم دارای باند­های استری می­باشد، خواص ویژه­ای به این استر می­دهد که در واکنش­های منحصربفردی شرکت می­ نماید.

این استر، شدیدا رطوبت را به خود جذب نموده و باعث افزایش اسیدیته می­گردد، پس بنابراین مخازن نگهداری آن باید کاملا محکم باشند، و دمای اطراف آن نباید بیشتر از  40 بیشتر شود، در این حالت می­توان آنرا به مدت یک سال ذخیره نمود.

نکات ایمنی که در هنگام کار کردن با بوتیل­ گلایکول­ استات باید رعایت کنیم چه مواردی هستند ؟

در صورت تماس با بدن سریعا با محلول امولسیونی مناسب و در صورت عدم دسترسی با آن با صابون سریعا شستشو داده شود، لباس آغشته را در آورده و در محل مناسب قرار دهید. استنشاق بیش از حد باعث سرگیجگه و حالت تهوع  می­شود در صورت تماس با چشم، باعث سوزش و قرمزی آن می­گردد که باید با آب فراوان آنرا به مدت 15 دقیقه شست و در صورت وارد شدن به بدن، مصدوم را به هوای آزاد برسانید، سیستم تنفسی را کنترل کرده و در صورت نیاز تنفس مصنوعی انجام داد و بعد از کمک­های اولیه سریعا به اولین مرکز درمانی مراجعه نمود.

شرایط نگهداری بوتیل ­گلایکول­ استات :

همانطور که گفته شد، بوتیل­ گلایکول­ استات حلالی آتش گیر می­باشد، دمای فلش آن℃71( کمترین دمایی که مایع در آن دما مشتعل می­شود) بوده و بنابراین توصیه می­شود، مخازن ذخیره این حلال به دور از منابع حرارت، نور مستقیم خورشید و در محیط باز و یا محیط بسته که تهویه مناسب دارد نگهداری شود. در صورت پخش یا نشت روی زمین، باید کارکنان لباس مناسب پوشیده و منابع حرارتی را از محل وقوع حادثه دور نمایند، و در سریعترین زمان محل را از حلال پاک نمایند. در صورت بروز آتش، از پودر یا کف ضد الکل و کپسول دی اکسید کربن استفاده گردد.از ورود صدمات فیزیکی به مخازن حاوی این حلال باید جلوگیری کرد و همچنین در کنار این مخازن باید تجهیزات اطفاء حریق نیز تعبیه گردد.

در صورت پخش یا نشت روی زمین ابتدا باید منبع نشت را مسدود نموده، باید کارکنان لباس مناسب پوشیده و منابع حرارتی را از محل وقوع حادثه دور نمایند، اگر مقدار نشتی کم بود با استفاده از جاذب­های مناسب باید آن را جمع ­آوری نمود سپس با اسپری آب محل را شستشو داد در صورتیکه مقدار نشتی زیاد باشد  باید در کوتاهترین زمان، این حلال را از زمین یا محیطی که در آن پخش گردیده است، جمع ­آوری نمود، در مراحل بعدی حلال جمع­ آوری شده می­تواند دوباره احیا گردد ولی دفع آن نیازمند رعایت نکات زیست محیطی می­باشد، تجهیزات آتش­نشانی همزمان باید در محل مستقر شوند و نفرات منابع ایجاد آتش را از محل حادثه دور نمایند.

در صورت بروز آتش­ سوزی از ورود بی­دلیل به محوطه آتش جلوگیری شود، بخارات داغ آن به خاطر اینکه سنگین تر از هوا می­باشند، مسافت طولانی می­توانند طی نمایند و با مخلوطی از هوا به هر نقطه که برسند احتمال آتش­ گیری دارند که حتی با تخلیه بار الکتریکی مشتعل می­شوند. که باید این مورد پیش بینی و پیشگیری شود، استفاده از جریان آب مستقیم شاید باعث پخش شدن آتش شود. استفاده از کف و پودر موارد مناسبی در مواقع حریق این حلال می­باشند.

برچسب NFPA بوتیل­ گلایکول استات به صورت زیر می­باشد: